We wtorek, 15 czerwca 2021 r., mija setna rocznica urodzin Jana Wilkowskiego - jednej z najwybitniejszych postaci polskiego lalkarstwa. Z tej okazji Białostocki Teatr Lalek przygotował monograficzną wystawę „NASZ BTL. NASZ WILKOWSKI” oraz instalację przestrzenną autorstwa Michała Wyszkowskiego.
Jan Wilkowski to artysta absolutny. Potrafił dotrzeć do dzieci, a polski teatr lalek zawdzięcza mu to, że odwiedzają go również dorośli. Wilkowski umiał rozbawić i skłonić do refleksji, nie stronił od zabierania głosu w ważnych kwestiach. Widowiskom lalkowym nadał rangę artystyczną.
Jego miłość do lalek była zaraźliwa, co znalazło szczególne odbicie w pracy pedagogicznej. W 1974 r. wraz z Krzysztofem Rauem Wilkowski stworzył w Białymstoku zamiejscowy Wydział Lalkarski warszawskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej (obecnie: Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie – Filia w Białymstoku), gdzie w latach 1975-1981 był dziekanem Wydziału Lalkarskiego, a w latach 1981-1990 profesorem nowo powołanego Wydziału Reżyserii Teatru Lalek.
W latach 1975–1979 oraz 1983–1986 Wilkowski współpracował z Białostockim Teatrem Lalek, gdzie wyreżyserował takie spektakle jak: „Cybernetyczny pies” (1975), „Ula z I b” (1976), „Wielki Iwan” (1977), „Pastorałka” (1978), „Zielona Gęś” (1984) oraz „Dekameron 8.5” (1986). „Dekameron 8.5” to zresztą znak firmowy Wilkowskiego - spektakl, który na stałe ugruntował pozycję przedstawień dla widzów dorosłych w repertuarze Białostockiego Teatru Lalek.
Monograficzna wystawa „NASZ BTL. NASZ WILKOWSKI” będzie okazją do przekrojowego spojrzenia na twórczość Wilkowskiego jako dramatopisarza, reżysera, inscenizatora, autora scenariuszy teatralnych i telewizyjnych, aktora, lalkarza i pedagoga. Szczególny akcent wystawa łoży na ślady twórczej obecności Wilkowskiego w teatrze lalek w kontekście spektakli granych dla widzów dorosłych. Kuratorem wystawy i autorem tekstu krytycznego jest dr Kamil Kopania*. Na wystawie zostaną zaprezentowane lalki oraz elementy scenografii będące w zbiorach Białostockiego Teatru Lalek oraz Akademii Teatralnej w Warszawie – Filii w Białymstoku. Ponadto wystawa zostanie wzbogacona o artystyczne zdjęcia lalek ze spektakli reżyserowanych przez Wilkowskiego. Autorem zdjęć jest Jan Szewczyk**. Wystawa „NASZ BTL. NASZ WILKOWSKI” będzie prezentowana przez cały okres trwania Festiwalu Metamorfozy Lalek w Foyer Białostockiego Teatru Lalek (18 czerwca – 19 września 2021 r.).
Ponadto we wtorek, 15 czerwca w samo południe obok siedziby BTL, zostanie odsłonięta instalacja przestrzenna Michała Wyszkowskiego*** inspirowana twórczością Jana Wilkowskiego.
Zapraszamy!
Dr Kamil Kopania* –od 2009 r. pracuje jako adiunkt w Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie – Filii w Białymstoku; w latach 2009 – 2019 – adiunkt w Zakładzie Historii Sztuki i Kultury Dawnej Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się funkcją dzieł sztuki oraz związkami sztuk plastycznych z teatrem w dobie średniowiecza, ceremoniami liturgicznymi o charakterze parateatralnym, historią teatru lalek, a także wybranymi zagadnieniami sztuki współczesnej. Współtwórca i wiceprezes Podlaskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, którego celem jest uzupełnianie i promocja Kolekcji II Galerii Arsenał w Białymstoku, jednego z najważniejszych zbiorów sztuki polskiej i obcej powstającej po 1989 r. Autor publikacji m.in.: "Arsenał sztuki: Galeria Arsenał w Białymstoku i jej Kolekcja II" (2006), "Animatedsculptures of the crucified Christ in the religious culture of the Latin Middle Ages" (2011), "Lalki: teatr, film, polityka" (2019).
Jan Szewczyk** - absolwent Wydziału Komunikacji Multimedialnej na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Brał czynny udział w wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych. W ramach studiów doktoranckich prowadził zajęcia operatorskie ze studentami oraz zorganizował interdyscyplinarny projekt "Wracając do Białowieży". Stypendysta National College of Art and Design w Dublinie (2009). Zdobywca pierwszej nagrody w konkursie Dolina Kreatywna (2008); nominowany do finału IV i VIII edycji konkursu Samsung Art Master.
Michał Wyszkowski *** - absolwent Liceum Plastycznego im A. Grottgera w Supraślu (specjalność formy użytkowe, specjalizacja snycerstwo). W latach 2004-2009 studiował scenografię w Akademie Muzickych Umeni w Pradze (CZECHY). Współpracował m.in. z teatrami Tesinske Divadlo w czeskim Cieszynie, rosyjskim Teatrem Novogo Fronta w Pradze czy teatrem Svandovo Divadlo na Smichove. Od 2015 r. pracuje w Białostockim Teatrze Lalek jako scenograf. Autor scenografii do spektakli BTL m.in. „Pinokio”, „Historia Księcia H.”, „Cyber Cyrano” czy „Na pełnym morzu” oraz „Strip-Tease”. W 2016 r. zrealizował autorską wystawę „Projekty scenograficzne” w ramach Galerii BTL. Zajmuje się także aranżacją przestrzeni użytkowych. Interesuje się grafiką 3D i architekturą wykorzystującą źródła energii odnawialnej.
DOFINANSOWANO ZE ŚRODKÓW MINISTRA KULTURY, DZIEDZICTWA NARODOWEGO I SPORTU POCHODZĄCYCH Z FUNDUSZU PROMOCJI KULTURY
ZREALIZOWANO ZE ŚRODKÓW Z BUDŻETU MIASTA BIAŁEGOSTOKU
fot. Bogumił Gudalewski
